Achiote, to amazoński, mocno rozgałęziony krzew, którego liście od wieków wykorzystywane były przez Indian. Zarówno jego właściwości lecznicze, jak i przydatność w wielu innych dziedzinach życia, znane są mieszkańcom Peru już od czasów prekolumbijskich. Jaka jest historia jego pochodzenia, czym się charakteryzuje, a także jak możemy go stosować? Odpowiadamy!
Achiote – charakterystyka i pochodzenie
Krzew z rodziny Arnowatej, porastający tereny od 1000 do 1200 m.n.p.m. w Peru, Kolumbii, Brazylii, a także Meksyku i na Hawajach. Pokryty jest gęstymi, jasnozielonymi i połyskliwymi liśćmi o jajowatym kształcie. Jego botaniczna nazwa łacińska brzmi “Bixa orellana”, a polska “Arnota właściwa” czy “Drzewko orleańskie”. Krzew bujnie owocuje, a jego kolczaste, czerwono pomarańczowe owoce mają kształt serca i są jadalne. Z jednego drzewka można uzyskać nawet do 300 kilogramów nasion, ponieważ w każdym owocu znajduje się ich po kilkadziesiąt.
Właściwości i skład rośliny
W Achiote znajdziemy przede wszystkim karotenoidy, flawonoidy oraz diterpeny. W jej składzie obecny jest także bikesynian sodu, norbiksyna, metylbiksyna, orellina, czy beta-karoten. Zawiera również witaminy A, B i C, tłuszcze, białka, węglowodany oraz fosfor, wapń i żelazo. Stwierdzono też obecność olejków eterycznych, kwasu salicylowego, treoniny i taniny. Posiada więc właściwości antyutleniające i detoksykujące. Od wieków, tak jak inne zioła peruwiańskie, Achiote uważany był za roślinę działającą przeciwzapalnie i oczyszczająco. W medycynie ludowej stosowano go w przypadku chorób układu moczowo-płciowego i prostaty oraz w dolegliwościach wątroby.
Zastosowanie Achiote
Obecnie najczęściej wykorzystywane są suszone liście krzewu Achiote. Dają one bladożółty napar, który posiada przyjemny i słodki, ziołowy zapach. W smaku jest łagodny i również słodko-ziołowy. Plemiona Indian amazońskich traktują przygotowany w ten sposób napój jako leczniczy. Wystarczy około 8 do 10 liści namoczyć w litrze zimnej wody, a następnie gotować przez kilka minut i odcedzić. Ostudzony wywar możemy wypijać, jak i stosować do przemywania skóry. Aby zakupić suszone liście wystarczy wyszukać hasło “achiote sklep”.
W Ameryce Środkowej oraz Amazonii wykorzystuje się także owoce rośliny, które oprócz faktu, iż są jadalne, mogą być stosowane do otrzymywania naturalnych barwników. Czerwona biksyna, a także żółta orelina, wykorzystywane były od wieków do farbowania ubrań oraz malowania ciał wojowników. Dzisiaj używa się ich w malarstwie oraz kosmetyce, np. podczas produkcji szminek.
